اهمیت آزمون‌های پیش از استخدام بر کارفرمایان پوشیده نیست. چرا که به شرکت‌ها در گزینش واجد شرایط‌ترین و مناسب‌ترین متقاضیان کمک می‌کنند. این آزمون‌ها از طریق آزمون‌های دانش شغلی، ویژگی‌های شخصیتی، هوش و توانایی بدنی، شایستگی داوطلبان برای یک نقش خاص را ارزیابی می‌کنند. تست شخصیت شناسی هالند یا رغبت سنجی که به آزمون هالند Holland یا کدهای هالند Holland Codes مشهور است، مثل تست شخصیت شناسی mbti به منظور کشف اشتیاق ذاتی افراد به انواع مشاغل طراحی شده است.
آشنایی ابتدایی با تست شخصیت شناسی هالند
این آزمون در دهه ۷۰ میلادی توسط جان هالند روانشناس مطرح آمریکایی طراحی شده است. ماهیت تست شخصیت شناسی هالند برگرفته از تئوری انتخاب شغل بر مبنای تیپ های شخصیتی افراد است. با انجام آن می‌توان تیپ شخصیتی فرد و شغل و حرفه متناسب با هر کس را شناسایی کرد. مطابق نظر آقای هالند مردم بهترین عملکرد خود را در محیط‌های کاری‌ای نشان می‌دهند که با ترجیحات و علاقه‌مندی‌‌هایشان مطابقت دارد و جدا از شغل یا حرفه، کارهایی هستند که فرد از انجام آنها لذت می‌برد.
در این آزمون افراد به ۶ دسته تقسیم می‌شوند که به این دسته‌ها به اختصار RIASEC می‌گویند. با توجه به اینکه تست هالند افراد را در تیپ‌های مختلف دسته‌بندی می‌کند، آن را یک تست تیپ‌شناسی می‌نامند. در این تست هم به جنبه‌های روان‌شناختی (پیش بینی رفتارها) و هم جامعه‌شناختی (ویژگی‌های محیط) توجه می‌شود.
اهمیت تست شخصیت شناسی هالند در استعدادیابی و سنجش تمایلات شغلی
با انجام این تست انتخاب یک کارمند سازگار با محیط کاری و فرصت شغلی مجموعه خود را به دارا بودن ویژگی‌های مشخصی محدود می‌کنید. به این ترتیب می‌توانید قبل از تصمیم‌گیری در مورد این که چه کسی را استخدام کنید، به طور دقیق‌تری در مورد آن تحقیق کنید. هم چنین وقتی یک نیروی خاص که بر اساس شخصیت یا سایر ویژگی‌ها بنظرتان مناسب آمد را پیدا کردید، می‌توانید در مواردی از قبیل میزان آموزش‌هایی که برای واجد شرایط بودن باید طی کنند نیز دقیق‌ترین تصمیم‌ها را بگیرید.
معمولاً افراد به دنبال محیط‌هایی می‌گردند که بتوانند از مهارت‌ها و توانایی‌های خود در آنجا استفاده کنند و ارزش و اعتبار خود را به نمایش بگذارند. طبق تست هالند افرادی که با شخصیت‌های یکسان در کنار هم کار می‌کنند، محیط کاری را خلق می‌کنند که مناسب نوع شخصیت آنها باشد. به‌عنوان‌مثال، اگر افراد هنری باهم بر سر یک کار باشند، محیط کاری را ایجاد می‌کنند که تفکر و رفتار خلاقانه را تشویق می‌کند. در واقع وقتی افرادی که کنار هم کار می‌کنند شخصیت‌های مشابهی داشته باشند، قادر خواهند بود تا بسیاری از کارها را با هم و بدون وجود احساس رقابت با دیگری و در آرامش، انجام دهند.
ویژگی‌های تست هالند چیست؟
- در مدل هالند شش شخصیت وجود دارد. وی عقیده داشت که انتخاب حرفه، نمودی از چگونگی شخصیت است و اکثر مشاوران حرفه‌ای شغلی نیز براساس همین ویژگی برای پیدا کردن شغل مناسب افراد با سیستم هالند یا RAISEC کار می‌کنند.
- آزمون رغبت سنج شغلی هالند مادر بسیاری از آزمون‌های شغلی است. مثالی که در خصوص اهمیت تست‌هایی مثل هالند برای انتخاب شغل زده می‌شود این است که مطمئناً اگر یک شخص اجتماعی تمام روز را تنها در یک دفتر کار کند، دیوانه می‌شود. یا اگر فردی شخصیت هنری داشته باشد، احتمالاً از وجود قواعد سخت‌گیرانه در کار متنفر خواهد بود. به همین دلیل است که آزمون‌های رغبت سنج شغلی می‌توانند بسیار مفید باشند.
- هالند که از محبوب‌ترین تست‌های تیپ‌شناسی برای انتخاب رشته تحصیلی و شغل آینده محسوب می‌شود، بدلیل سادگی و کاربردی بودن برای طیف وسیعی از افراد و سنین مختلف قابل اجراست. با انجام این آزمون، با تیپ شغلی کارجویان آشنا شده و متوجه می‌شوید که چه افرادی در فرصت‌های شغلی، احساس خوشایندتر و در نتیجه برای سازمان بهره‌وری خواهند داشت.
- تست رغبت سنج شغلی هالند برای گروه‌های سنی 12 سال به بالا مناسب بوده و طیف وسیعی از کاربران شامل دانش آموزان دبیرستان، دانشجویان و کارجویان عام را می‌تواند پوشش دهد. انجام تست هالند برای افراد ۱۲ سال به بالا توصیه می‌شود و می‌تواند به نوجوانان و والدین آنها در انتخاب رشته و انتخاب مسیر شغلی کمک کند.
- در این آزمون شما با مجموعه‌ای از فعالیت‌ها، تجربه‌ها، مشاغل، توانایی‌ها و مهارت‌ها مواجه می‌شوید که باید با توجه به وضعیت خودتان آنها را انتخاب کنید. بر اساس این انتخاب‌ها در یکی از طبقه‌بندی‌های شغلی شخصیتی هالند قرار می‌گیرید که بر اساس تفسیر آن ویژگی‌های شغلی و بهترین مشاغل مناسب شما ارائه می‌شود.
- ۷۲۰ ترکیب مختلف در تست شخصیت شناسی هالند وجود دارد، مانند ISERAC، AIRSEC یا CSERIA. بااین‌حال دو یا سه حرف مانند SC، IRC یا AIC هم می‌توانند توصیف مفیدی از شخصیت شما ارائه دهند.
تست استعدادیابی هالند در چه موقعیت‌هایی برای سازمان کاربرد دارد؟
- همه ما با این مفهوم آشنا هستیم که کارمندان زمانی که کارشان را دوست دارند یا در آن مهارت دارند، رضایت بیشتری دارند؛ بنابراین شما به عنوان یک استخدام‌کننده، می‌توانید از آزمون هالند به عنوان یک آزمون پیش از استخدام برای داوطلبان نقش شغلی مورد نیاز خود استفاده کنید. این آزمون یک روش خوب برای بررسی این موضوع است که آیا یک داوطلب در طبقه‌بندی شخصیت‌های مناسب برای نقش شغل مورد نظر شما است یا خیر. از نظر بسیاری متخصصان حوزه منابع انسانی، مرحله آخر یادگیری در این حوزه، نحوه گنجاندن آزمون در روش‌های استخدام شماست.
- هم چنین یک کارشناس منابع انسانی نیز ممکن است با یکی از کارمندان که از نقش شغلی فعلی خود ناراضی هستند روبه‌رو شود. در این شرایط ارائه مسیرهای جدید شغلی به این افراد می‌تواند گزینه خوبی باشد. اگر مطمئن نیستید که آنها از چه نقشی ممکن است راضی بوده و لذت ببرند، ارزیابی کدهای هالندشان می‌تواند به شما کمک کند. شاید با انجام این آزمون چیزی را کشف کنند که هرگز در مورد خودشان درک نکرده‌اند. سعی کنید آنها را تشویق کنید تا علایق و نقاط قوت خود را با شغل و انتخاب شغلی خود مطابقت دهند و در این صورت ممکن است شما نیز از یک کارمند با انگیزه به جای یک کارمند ناراضی برخوردار شوید.
- اگر در بخش منابع انسانی مشغول به کارید و کارمندی دارید که نمی‌داند حرکت بعدی‌اش چیست و چه مسیر شغلی را باید طی کند، سعی کنید او را به این آزمون هدایت کنید. این آزمون توسط جان هالند برای کمک به افرادی از این دست طراحی شده است. به جای این که خودتان مشاوره شغلی ارائه دهید، با آزمون رغبت شغلی می‌توانید به کارمندان خود کمک کنید آن چه را می‌خواهند انجام دهند، کشف کنند.
- متناوباً می‌توانید از ابزارهای ارزیابی که تست شخصیت شناسی هالند در اختیار شما قرار می‌دهد، برای تعیین مطابقت یک داوطلب با نقش‌های شغلی شرکتتان استفاده کنید. این موضوع باعث می‌شود روند استخدامی شما کارآمدتر باشد. به همین ترتیب، می‌توانید استعداد کارمندان خود را برای موقعیت‌های مختلف شرکت ارزیابی کنید و در عین حال رضایت شغلی کارمندان خود را افزایش دهید.
کدهای تست هالند چه معنایی دارند؟
کدهای هالند راهی برای دسته‌بندی افراد براساس علایقشان است تا در نتیجه آن بتوانند با پیدا کردن شغل مناسب شغل افراد را با علایقشان مطابقت دهند. در این نظریه گفته می‌شود که 6 دسته گسترده وجود دارد که تمامی شغل‌ها را می‌توان در آنها گروه‌بندی کرد. از همین 6 دسته می‌توان برای توصیف افراد، شخصیت‌ها و علایق افراد نیز استفاده کرد. برای مثال تیپ شخصیتی سازنده؛ این افراد معمولاً تیپ شخصیتی هستند که دوست دارند با دستان خود کار کنند و یک محصول ملموس بسازند. شغل‌هایی که با ساختن در ارتباط هستند نیاز به کار با ابزار و ماشین‌آلات دارند (به عنوان مثال سخت‌افزار کامپیوتر، مکانیک یا خلبان هواپیما). این یک پروژه موفق و البته ساده در حد مثال برای پیدا کردن شغل مناسب است.
لازم به ذکر است که در شش‌ضلعی کدهای هلند، ارتباط میان هرکدام از شخصیت‌ها با شخصیت‌های کناری خود بهتر است. همچنین با محیط‌های کاری مربوط به آنها. تغییر حالت این کدها در قطرها نیز مشخص شده است. اغلب مردم ترکیبی از دو یا سه نوع شخصیت هستند که آن دو یا سه نوع شخصیت از کدهای هالند، آن را تشکیل می‌دهد.
شخصیت‌های منتج از سوالات تست هالند آنلاین
واضح است که در پیدا کردن شغل مناسب توجه به ارزش‌ها و اولویت‌های یک فرد اهمیت بسیار زیادی دارد و همانطور که در بالا گفتیم هر کدام از دسته‌ها توصیف‌کننده افراد یعنی: ارزش‌ها، انگیزه‌ها و ارجحیت‌های آنها هستند. برای هر دسته علاقه‌مندی، یک مجموعه از وظایف شغلی معمول و همچنین یک توضیح از شخصیتی وجود دارد که علاقه‌مند به انجام چنین کارهایی است.
هر دسته مجموعه‌ای از نقش‌های شغلی مرتبط با خود را دارد که ممکن است فرد برای آنها مناسب باشد. با توضیح هر دسته در ادامه مقاله با ما همراه باشید. توجه داشته باشید که هر نقش دارای گزینه‌های شغلی متعددی است که به آن مرتبط است.
واقع گرا (REALISTIC، ساختن، عمل‌کننده‌ها)
شغل‌هایی که در دسته سازندگی قرار می‌گیرند شامل استفاده از ابزار، دستگاه یا مهارت‌های فیزیکی می‌شوند. سازندگان کار با دستان و بدن خود، حیوانات و گیاهان و در محیط آزاد را دوست دارند. این افراد دوست دارند با چیزها کار کنند. تمایل به اطمینان و رقابت دارند و به فعالیت‌هایی که نیاز به هماهنگی حرکتی، مهارت و قدرت دارند علاقه‌مند هستند. آنها به جای صحبت کردن در مورد چیزی یا نشستن و فکر کردن در مورد آن، با حل کردن خود آن کار، مشکل را برطرف می‌کنند. آنها همچنین رویکردهای مشخص برای حل مسئله را به تئوری انتزاعی ترجیح می‌دهند. آنها تمایل دارند که بیشتر بر حوزه‌های علمی یا مکانیکی تمرکز داشته باشند تا فرهنگی و زیبایی‌شناسی. بسیاری از افرادی که در این گروه شغلی فعالیت می‌کنند به کار کردن در محیط باز نیازمندند و خیلی با کاغذبازی یا کار با دیگران، ارتباط نمی‌گیرند. برخی از رشته‌ها و مشاغل این تیپ: کشاورز، معمار، دونده دو و میدانی، نجار، جنگل‌بان.
جستجوگر (INVESTIGATIVE، فکر کردن، متفکران)
شغل‌هایی در دسته فعالیت اندیشیدن قرار می‌گیرند که شامل مباحثی چون نظریه‌پردازی، تحقیق و روشنفکری باشند. متفکرانی دوست دارند با ایده‌ها و مفاهیم کار کنند که از علوم، فناوری و مباحث آکادمیک لذت میبرند. افرادی که ترجیح می‌دهند با داده یا Data کار کنند. آنها دوست دارند به جای اقدام، به سازماندهی و درک اطلاعات فکر و مشاهده کنند، نه اینکه بتوانند کسی یا چیزی را قانع کنند. آنها همچنین فعالیت‌های فردی را به کارهای مردم‌گرا و جمعی یا تیمی ترجیح می‌دهند. این افراد تحلیل‌گر بوده و در انجام کارهای فکری، علمی، اکتشافی و اندیشمندانه موفق خواهند بود. مشاغل جستجوگر معمولاً شامل کار با ایده‌ها بوده و به تفکر گسترده‌ای نیازمندند. اینگونه مشاغل به دنبال جستجوی حقایق و حل کردن ذهنی مسائل هستند.
این دسته از افراد از کار با ایده‌ها لذت میبرند و می‌توانند در مشاغلی مانند: کارآفرینی، امور بایگانی، کتابدار، کارشناس در زمینه آمار زیستی، کارشناس در زمینه بهداشت عمومی، شیمی‌دان، مهندسی کامپیوتر، مشاور، دندان‌پزشک، متخصص تغذیه، پزشک، مهندس اپیدمیولوژی، امور مالی، داروساز، فیزیک‌دان، استاد و پژوهشگر، جانورشناس و زیست‌شناس و … شکوفا می‌شوند.
هنری (ARTISTIC،خلق کردن، خالقین)
افرادی که خلاق هستند و از بیان خود لذت میبرند. این دسته از شغل‌ها، خلق‌کننده هستند که شامل هنر، طراحی، زبان و خود بیانی می‌شود. خالقان دوست دارند با محیط‌های بدون ساختار مشخص کار کنند و محصولی بی همتا خلق کنند. برخی از رشته‌ها و مشاغل این تیپ و شخصیت شامل این موارد است: هنرهای آشپزی، طراحی مد، طراح گرافیک، مدل، نوازنده جنگل‌بان، شاعر، هنردرمانگر.
افراد با این خصوصیت شخصیتی خلاق، بدیع، مستقل، پر هرج‌ومرج و مبتکر بوده و تمایل دارند کارهای رسانه‌ای، گرافیکی و متنی انجام دهند. مشاغل هنری معمولاً شامل کار با اشکال، طرح‌ها و الگوهای مختلف است. بر اساس تست شخصیت شناسی هالند افرادی که درگیر اینگونه کارها هستند اغلب احوالات خود را در کار بیان کرده و می‌توانند بدون پیروی از قوانین خاصی کارهای این‌چنینی را انجام دهند.
اجتماعی (SOCIAL، کمک کردن،همکاری)
شغل‌هایی که در زیر مجموعه کمک کردن است معمولا شغل‌هایی هستند که شامل دستیاری، معلمی، مربیگری و کمک به سایر افراد می‌شوند. چنین افرادی دوست دارند در محیط‌های همراه با همکاری کار کنند تا زندگی سایرین را بهبود بخشند. این افراد دوست دارند با مردم همکاری کنند و به نظر می‌رسد نیازهای خود را در آموزش یا کمک به شرایط برآورده می‌کنند. بر اساس تست هالند افراد اجتماعی از انجام کارهای پشتیبانی، امدادرسانی، درمانی یا مراقبتی و آموزشی احساس رضایت می‌کنند. مشاغل اجتماعی معمولاً شامل کار کردن و برقراری ارتباط با مردم و آموزش به آنها است. اینگونه مشاغل اغلب کمک کردن به دیگران یا ارائه خدمات به آنها را شامل می‌شوند. افراد دسته اجتماعی از کمک به دیگران از طریق نقش‌های شغلی مانند پرستار، مددکار اجتماعی یا دامپزشک لذت میبرند.
متهور (ENTERPRISING، متقاعد کردن، جسور و سازنده)
شغل‌هایی که در زیر مجموعه متقاعد کردن است معمولا شغل‌هایی هستند که شامل موضوعات رهبری سایرین و ایجاد انگیزه و تاثیرگذاری روی آنها می‌شود. افراد متهور دوست دارند در جایگاه‌هایی کار کنند که قدرت تصمیم‌گیری و انجام پروژه‌ها را داشته باشند.
این افراد قدرت رهبری، متقاعد کردن و قرار گرفتن در محیط‌های رقابتی را دارند. شروع کردن و به سرانجام رساندن پروژه‌ها از جمله مواردی هستند که در اینگونه مشاغل باید انجام شوند. افرادی که در این زمینه شغلی فعالیت می‌کنند باید قدرت رهبری کردن افراد و تصمیم‌گیری‌های مهم را داشته باشند. این دسته از مشاغل نیازمند ریسک‌پذیری هستند و معمولاً با تجارت سروکار دارند. افراد کارآفرین دوست دارند دیگران را با چشم‌انداز خود همراه کنند. آنها می‌توانند کارآفرین، فروشنده، متخصص منابع انسانی یا سیاستمدار باشند.
قراردادی (CONVENTIONAL، نظم بخشیدن، سازمان دهندگان)
این افراد به طور کلی قوانین و تشکیلات را دوست دارند. آنها می‌توانند از مشاغلی مانند محاسبات، امور مالی یا توسعه وب لذت ببرند. شغل‌های نظم‌بخشی شامل مدیریت داده، اطلاعات و فرآیندها می شود. نظم دهندگان دوست دارند در محیط های قراردادی و ساختارمند کار کنند و وظایف را با دقت و صحت به انجام برسانند. افرادی که ترجیح می‌دهند با «داده» کار کنند و قوانین و مقررات را می‌پسندند و بر خودکنترلی تأکید می‌کنند. ساختار و نظم را دوست دارند و از کار بدون ساختار یا نامشخص و موقعیت‌های بین فردی بیزار هستند.
این افراد جزئی‌گرا بوده و قادر هستند تا کارهای سازمانی و دفتری را به‌خوبی انجام دهند. مشاغل قاعده‌مند و قراردادی معمولاً شامل پیروی از دستورالعمل‌ها و روتین‌های مشخص است. در این مشاغل بیشتر از اینکه با ایده‌ها سروکار داشته باشید، با داده‌ها، جزئیات و اطلاعات کار می‌کنید. در اینگونه مشاغل معمولاً خط‌مشی واضحی وجود دارد که باید از آن پیروی کنید.
نقش‌های اجتماعی کهن
پروفسور جان جانسون از دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا نیز از طریق نقش‌های اجتماعی کهن، اسامی دیگری را برای این 6 دسته پیشنهاد داده که در این مقاله می‌آوریم تا اگر در جایی با آنها مواجه شدید آشنایی داشته باشید:
شکارچیان (واقع‌گرا)، شمن (جستجوگر)، صنعتگران (هنری)، شفادهندگان (اجتماعی)، رهبران (متهورانه)، نگهبانان (قراردادی)
نکات مهم در تفسیر تست شخصیت شناسی هالند
- در ابتدا بگوییم که تفسیر این تست هم در مورد اشخاص و هم در مورد محیط کار صورت می‌گیرد. با مشخص کردن نوع شخص و محیط کار طبق کدهای هالند، می‌توانیم میزان مطابقت میان آنها را محاسبه کنیم. پس از انجام تست، سه تیپ که بیشترین امتیاز را به خود اختصاص داده‌اند، ملاک تحلیل تست قرار می‌گیرد.
- نمی توان گفت هر فرد فقط در یکی از دسته‌ها قرار می‌گیرد چرا که در این صورت تنها شش نوع آدم در دنیا وجود خواهد داشت. هر کسی می‌تواند مقداری از هر کدام را داشته باشد اما نکته مهم اولویتشان است.
- در شش‌ضلعی تشکیل‌شده توسط حروف RIASEC، حروف خاصی با قرار گرفتن در کنار هم ارتباط قوی‌تری ایجاد می‌کنند. بنابراین افراد و محیط‌های کاری واقع‌گرا با افراد و محیط‌های کاری جستجوگر و جسور، ارتباط نزدیک‌تری دارند و از افراد و محیط‌های کاری اجتماعی و هنری دور هستند. به‌عنوان‌مثال یکی از تفاوت‌های مهم فرد واقع‌گرا و اجتماعی این است که یکی با ماشین‌آلات سروکار دارد و دیگری با افراد. فردی با تیپ شخصیتی قاعده‌مند به فرد واقع‌گرا و سازنده شباهت و مطابقت بیشتری داشته و کمتر می‌تواند با فرد هنری ارتباط برقرار کند.
سخن آخر
تا چندی پیش تشخیص محیط کاری و شغلی، متناسب با شخصیت فرد دشوار بود اما امروزه با کمک انواع تست‌های آنلاین رغبت سنج شغلی خیلی سریع و راحت می‌توانید این کار را انجام دهید. با استفاده از تست شخصیت شناسی هالند می‌توانید دریابید که کدام متقاضی با محیط و فرصت شغلی شما بیشترین مطابقت را دارد. این کار هم به نفع سازمان و هم به نفع کارمندان است.
